'If you want a golden rule that will fit everybody, this is it: Have nothing in your houses that you do not know to be useful, or belief to be beautiful'. Dit is een beroemde uitspraak van de Engelsman William Morris (1834-1896). Morris is in de vorige eeuw, samen met zijn goede vriend, de schrijver/kunstenaar John Ruskin (1819-1900) de grote inspirator van de Arts&Crafts movement. De beweging is een reactie op het moderne tijdperk van de industriële revolutie en de massaproductie die daaruit volgt. Volgens Morris en Ruskin wordt de wereld van eenvoud, schoonheid en ambachtelijkheid door deze industrialisatie vernietigd. De keerzijde van de industrialisatie is volgens hen deze scheiding tussen schoonheid en functionaliteit. Het zorgt voor een disbalans met grote gevolgen voor onze natuurlijke omgeving.
Morris en Ruskin willen met de Arts&Crafts Movement deze disbalans weer herstellen. Ware kunst is volgens de heren tegelijk nuttig en mooi en dat zou ook moeten gelden voor de dagelijkse gebruiksvoorwerpen in ieders huishouden. Daarmee breken ze met alle massaproductie en introduceren ze hun eigen lijn die zowel Beautiful als Useful moest zijn. De beweging is tegelijkertijd ook een sociale beweging. Ze zet zich in voor sociale rechtvaardigheid, verbetering van arbeidershuizen en voor pensioenen voor de ouderen. De beweging krijgt bekendheid in heel Europa en ook nu nog is de ‘Arts&Crafts movement’ een begrip.
De visionair Morris is al jaren een inspiratiebron voor mij. Ik houd van eenvoudige, mooie en nuttige producten, waaraan je kunt zien dat ze met liefde en vakmanschap gemaakt zijn. Ik zie ook om mij heen dat daar steeds meer markt voor komt. Het is een reactie op alle massaproductie en op onze wegwerpmaatschappij. Steeds meer ontwerpers en consumenten willen een gebruiksvoorwerp met een verhaal, met kwaliteit en van pure materialen, niet alleen in hun voedsel, maar ook in hun huis. Het lijkt wel of het gedachtengoed van de Arts&Crafts movement in deze tijd nieuw leven wordt ingeblazen.
Nu wordt mijn liefde voor Morris niet breed gedeeld. Veel mensen kennen hem niet of zeggen 'ja, wel eens van gehoord'. Ik was dan ook aangenaam verrast om tijdens de research voor mijn boek 'Leven in de Kanteltijd' te lezen dat de hedendaagse vredes- en duurzaamheidsactivist Satish Kumar net als ik fan is van het gedachtegoed van Morris. In zijn boek ‘Soil, Soul, Society’ verbindt Kumar de wijsheid van Morris met die van zijn eigen moeder. Kumar wijst daarbij op de grote milieuproblematiek van onze eeuw, die voor Morris een eeuw geleden nog niet zo zichtbaar was. De gevleugelde uitspraak van de moeder van Kumar was: ‘Whatever you make should be Beautiful, Useful and Durable at the same time. Just beautiful? Not enough. Just useful? Not enough. Just durable? Not enough. All three at once.’ I call it my mothers BUD principle.” (2014:44)
Wat zou het mooi zijn dat wij bij alles wat wij als mensen ontwerpen, maken en consumeren, zoveel mogelijk vanuit het ‘BUD-principe’ werken. Zodat het klopt. Beautiful, Useful and Durable.
Comments